Polański: Wstręt + Matnia
Stworzone rok po roku “Wstręt” i “Matnia” to pierwsze pełne metraże stworzone przez Romana Polańskiego po wyjeździe z Polski. Oba filmy zachwyciły widzów i jury MFF w Berlinie, gdzie zostały nagrodzone odpowiednio Srebrnym Niedźwiedziem, Wielką Nagrodą Jury (2. miejsce) i Złotym Niedźwiedziem. To podwójne wydanie poza wyjątkowymi dodatkami na płytach pozwala widzom zobaczyć te mniej pamiętane wielkie filmy polskiego reżysera sprzed “Lokatora” czy “Dziecka Rosemary”. Porównanie jest tym ciekawsze, że oba filmy bardzo różnią się od siebie gatunkowo. “Wstręt” jest thrillerem psychologicznym, podczas gdy “Matnia” to komedia.
Description
“Wstręt”, 1964
SREBRNY NIEDŹWIEDŹ, WIELKA NAGRODA JURY – Berlinale 1964
Jeden z najważniejszych filmów Romana Polańskiego, to dojrzałe, psychologiczne studium obłędu młodej kobiety. W postać psychopatycznej Belgijki wciela się zjawiskowa Catherine Deneuve. Film nie próbuje dociekać przyczyn zagubienia i samotności dziewczyny, nie stara się również znaleźć wyjaśnienia dla jej szaleństwa. Kamera rejestruje jej życie, tak zewnętrzne, jak i wewnętrzne, ukazując halucynacje, lęki i nieustanne poczucie zagrożenia. Bohaterka uznaje, że to świat zewnętrzny ponosi winę za jej stan, i czując zagrożenie, bez wahania go atakuje. Przypomina to teatr marionetek, poruszany ślepą, nieprzewidywalną pasją. Scenariusz, napisany przez Polańskiego i Gerarda Bracha pozwolił na niezwykle interesujące, nietypowe użycie kamery, doskonale oddające nastrój koszmaru. Obraz jest całkowicie obiektywny i pozbawiony dystansu.
„Wstręt” miał być tylko thrillerem – jedno słowo w tytule i blondynka w niebezpieczeństwie dawały gwarancję finansowania. Jak twierdzi sam autor – „coś bardziej wyrafinowanego zniechęciłoby producentów”. W rzeczywistości zaś Polański uczynił ze „Wstrętu” studium szaleństwa, strachu przed samotnością, spektakl upadku i dekonstrukcji człowieka. Podłożem historii są irracjonalne lęki i fobie, które prześladują młodą manicurzystkę Carol. Pozostawiona przez siostrę dziewczyna zaczyna stopniowo tracić kontakt z rzeczywistością. Dręcząca ją monomania i obsesja powoli przeradzają się w obłęd prowadzący do zbrodni.
“Matnia”, 1965
ZŁOTY NIEDŹWIEDŹ – Berlianle 1965
Realizację „Matni” określano jako koszmar; aktorzy nieustannie się kłócili, zdjęciom towarzyszyła kiepska pogoda, metody pracy Polańskiego przerażały producentów filmu. Owa realizacja przebiegała jednak ściśle według planów Polańskiego, który stworzył dokładnie taki film, jak zamierzał. Wpływy tej specyficznej mieszanki kryminału i komedii widać w wielu filmach hollywoodzkich, jak choćby „Bonnie i Clyde” czy „Pulp Fiction”.
Nawiązania do Becketta, efekciarstwo, oryginalność wizji, afektacja – skrajne opinie od zawsze towarzyszyły reżyserowi, nie inaczej było z „Matnią”. Polański wykorzystuje w filmie pinterowski zabieg dramaturgiczny: zamyka w pomieszczeniu dwie osoby, a kiedy ich relacje osiągają temperaturę wrzenia, dodaje trzecią.
Additional information
Nośnik (Mayfly) | Matnia, Pakiet, Wstręt |
---|